Co-Exist Newsroom
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 2
Εισαγωγή στις Κοινωνικές Προκαταλήψεις– Εξερευνήστε πώς οι διαδικτυακοί κοινωνικοί κύκλοι και οι συνδέσεις που σχηματίζουμε μπορούν να διαμορφώσουν το περιεχόμενο που συναντάμε, επηρεάζοντας τις απόψεις μας για διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες.
Σύνολο διαφανειών: 15
Social Bias
Ενότητα 2 «Η επιρροή των κοινωνικών δικτύων στην αντίληψη των πολιτισμών και των θρησκειών»
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Μετά από αυτήν την ενότητα, θα μπορείτε να:
- Κατανοήσετε τι είναι η κοινωνική προκατάληψη
- Κατανοήστε πώς ο διαδικτυακός κοινωνικός κύκλος σας μπορεί να επηρεάσει αυτό που βλέπετε
- Προσδιορίστε πώς το διαδικτυακό σας κοινωνικό οικοσύστημα δημιουργεί πολιτιστικά στερεότυπα
Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ο καθρέφτης των κοινωνικών μας σχέσεων
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν και ενισχύουν τις αλληλεπιδράσεις που έχουμε ήδη στην πραγματική ζωή.
Για ποιο λόγο;
- Οι διαδικτυακές μας αλληλεπιδράσεις αφορούν κυρίως άτομα που ήδη γνωρίζουμε προσωπικά, με τα οποία επικοινωνούμε, ανταλλάσσουμε εμπειρίες και ανταλλάσσουμε ιδέες.
- Αυτές οι συνδέσεις αντικατοπτρίζουν συχνά τα γούστα και τις προτιμήσεις μας, όπως είναι εμφανές στο περιεχόμενο με το οποίο αλληλεπιδρούμε μέσω επισημάνσεων “likes”, σχολίων ή κοινοποιήσεων, μεταφέροντας έτσι τα ενδιαφέροντα, τις αξίες και τις απόψεις μας.
Επιλέγοντας το ψηφιακό μας περιβάλλον
Οι φίλοι που προσθέτουμε και οι κοινωνικές ομάδες στις οποίες συμμετέχουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram, Twitch, TikTok) παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του τοπίου των πληροφοριών και της γνώμης μας. Στην ψηφιακή εποχή, διαμορφώνουμε όλο και περισσότερο την ταυτότητά μας και των άλλων μέσω των οθονών.
Πώς μπορεί ο κύκλος των φίλων μας να επηρεάσει αυτό που βλέπουμε και σκεφτόμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
- Το Φαινόμενο Echo Chamber (Θάλαμος Ηχούς): Προσθέτοντας φίλους ή συμμετέχοντας σε ομάδες που ευθυγραμμίζονται με τις υπάρχουσες απόψεις μας, κινδυνεύουμε να περιοριστούμε σε ένα θάλαμο ηχούς – έναν εικονικό χώρο όπου οι ιδέες και οι πεποιθήσεις ενισχύονται αδιάκοπα, περιορίζοντας την έκθεση σε διαφορετικές προοπτικές.
- Αλγοριθμικός αντίκτυπος φιλτραρίσματος: Οι αλγόριθμοι δίνουν προτεραιότητα στις αναρτήσεις από φίλους και ομάδες με τις οποίες αλληλεπιδρούμε συχνά, διαμορφώνοντας ανάλογα τη ροή μας. (Ανατρέξτε στην Ενότητα 3 για περισσότερες πληροφορίες.)
- Δυναμική Κοινωνικής Μεταδοτικότητας: Συμπεριφορές, στάσεις και συναισθήματα μπορούν να διαποτίσουν τα κοινωνικά δίκτυα. Η πιθανότητα να υιοθετήσουμε ορισμένες απόψεις αυξάνεται όταν επηρεαζόμαστε από εκφράσεις του κοινωνικού μας κύκλου.
- Συνέπεια Μειωμένης Ποικιλομορφίας: Ο περιορισμός των κοινωνικών μας διασυνδέσεων σε άτομα με ομοϊδεάτες ή η ένταξη σε εξειδικευμένες ομάδες μειώνει την έκθεση σε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών και απόψεων.
- Παραπληροφόρηση και Διάδοση Φημών: Μέσα σε ομάδες και μεταξύ φίλων, η διάδοση μη επαληθευμένων ή ψευδών πληροφοριών είναι ένας κίνδυνος, ικανός να επηρεάσει γρήγορα τις αντιλήψεις και τις πεποιθήσεις μας.
- Επιρροή Προκατάληψης Δημοτικότητας: Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι επιρρεπείς σε μια ισχυρή προκατάληψη όπου η αντιληπτή δημοτικότητα μιας ανάρτησης ή μιας πληροφορίας, μετρούμενη με likes, μπορεί να διαμορφώσει δυσανάλογα την αντίληψή μας για την αξιοπιστία της.
Η έννοια του θαλάμου ηχούς
Έννοια: Οι «θάλαμοι ηχούς» παρουσιάζουν επιλεκτικά πληροφορίες ευθυγραμμισμένες με τις προτιμήσεις μας, ενισχύοντας ένα περιβάλλον που εμποδίζει την εξέλιξη των συνηθειών και το άνοιγμα σε εναλλακτικές προοπτικές.
Στη σφαίρα των κοινωνικών δικτύων, τα άτομα συχνά βρίσκονται εγκλωβισμένα σε έναν «θάλαμο ηχούς». Αυτή η ενθυλάκωση υποδηλώνει ότι οι επικρατούσες απόψεις στους κοινωνικούς κύκλους και τα δίκτυα φίλων κάποιου τείνουν να είναι κυρίαρχες και να τυγχάνουν ελάχιστης εξέτασης ή αμφισβήτησης.
Προέλευση: Το 1998, ο John Scruggs, λομπίστας της Philip Morris και του οποίου πιστώθηκε η επινόηση του όρου «θάλαμος ηχούς», περιέγραψε τους δύο κύριους μηχανισμούς ως εξής:
- Επανάληψη ενός συνεπούς μηνύματος από διάφορες πηγές.
- Διάδοση μηνυμάτων που είναι παρόμοια αλλά συμπληρωματικά, προερχόμενα από μία μόνο πηγή.
Μελέτη περίπτωσης: "Όταν χτίζω μια ψεύτικη κουλτούρα σε έναν άλλον"
Η Κλάρα στα 16 της αφιερώνει αρκετές ώρες την ημέρα στα κοινωνικά δίκτυα. Στη διαδικτυακή της σφαίρα, συναντά μια ομάδα φίλων που μοιράζονται τακτικά άρθρα που απεικονίζουν τους μουσουλμάνους αρνητικά, συχνά συνδέοντάς τους με εξτρεμιστικές συμπεριφορές. Αν και η Κλάρα μπορεί αρχικά να μην υποστηρίζει αυτές τις απόψεις, η επανειλημμένη έκθεση σε τέτοιο περιεχόμενο, σε συνδυασμό με την ενίσχυση μέσω likes και σχολίων από τους φίλους της, μπορεί σταδιακά να επηρεάσει τις αντιλήψεις της.
Χωρίς την επίγνωση της για την Κλάρα, υπάρχει ο κίνδυνος να αναπτύξει υποσυνείδητα μια κοινωνική προκατάληψη με ρατσιστικούς τόνους. Με τον καιρό, μπορεί να αρχίσει να αποδέχεται αυτά τα στερεότυπα ως ακριβείς αναπαραστάσεις της μουσουλμανικής κοινότητας στο σύνολό της, παρόλο που αυτές οι απεικονίσεις είναι άδικες και δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα της πλειοψηφίας των μουσουλμάνων.
Ανάλυση αυτής της υπόθεσης:
Τα likes και τα σχόλια (που λαμβάνονται ή όχι) σε μια ανάρτηση στο Facebook, για παράδειγμα, επηρεάζουν έντονα την κρίση της, επειδή η Clara είναι υποσυνείδητα πεπεισμένη ότι όσο περισσότερα likes έχει μια ανάρτηση, τόσο πιο σχετική είναι μια πληροφορία! Εδώ μπορούμε να δούμε πολύ καθαρά τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η κοινωνική προκατάληψη στην αντίληψη των πολιτισμών και πώς μπορεί να οδηγήσει σε μισαλλοδοξία και ρατσισμό.
Πέρα από τα σύνορα: Εξερεύνηση με περιέργεια
Για να αποφύγετε να εγκλωβιστείτε σε ένα “θάλαμο ηχούς”, σας συμβουλεύουμε να υιοθετείτε μια προληπτική προσέγγιση και να επιδιώξετε να ασχοληθείτε με ποικίλο περιεχόμενο.
Ακολουθήστε μια ποικιλία λογαριασμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να εμπλουτίσετε το φάσμα των προβολών και των πληροφοριών που συναντάτε.
Αξιοποιήστε τα εργαλεία εξατομίκευσης που είναι διαθέσιμα σε πολλά κοινωνικά δίκτυα για να προσαρμόσετε τη ροή ειδήσεων σας. Αδράξτε την ευκαιρία για να συμπεριλάβετε ποικίλα θέματα και απόψεις.
Γίνετε μέλος σε ομάδες που ενώνουν άτομα με ποικίλες απόψεις, ενθαρρύνοντας την έκθεση σε πιο διαφοροποιημένες συζητήσεις και προοπτικές.
Αντισταθείτε στο να αποδεχτείτε τα πάντα από το διαδίκτυο. Ακονίστε τις δεξιότητες κριτικής σκέψης σας, αναζητώντας στοιχεία για να τεκμηριώσετε τις πληροφορίες που συναντάτε.
Διαφοροποιήστε τις πηγές πληροφοριών σας απευθυνόμενοι σε αναγνωρισμένα ανεξάρτητα και εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης.
Θυμηθείτε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μόνο μια πτυχή της αφήγησης. Συμμετέχετε σε συζητήσεις πρόσωπο με πρόσωπο και συμμετέχετε σε τοπικές εκδηλώσεις για να διευρύνετε την προοπτική σας.
Η απόκτηση της ικανότητας αναγνώρισης προκαταλήψεων και διάκρισης τακτικών παραπληροφόρησης είναι πρωταρχικής σημασίας. Η ανάπτυξη της παιδείας στα μέσα είναι μια βασική στρατηγική για την καλύτερη πλοήγηση και την αποτελεσματική αποφυγή της παραπληροφόρησης
Τα κοινωνικά δίκτυα είναι επίσης ένα άνοιγμα στη διαφορετικότητα!
Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν πηγή διακρίσεων, μπορεί να είναι μια φωνή για ανοχή και δράση:
➜Μελέτες έχουν δείξει ότι πλατφόρμες όπως το Instagram και το TikTok επέτρεψαν στους χρήστες να ανακαλύψουν πρότυπα ομορφιάς από μια ποικιλία πολιτισμών, επεκτείνοντας τον ορισμό της ομορφιάς πέρα από τα κυρίαρχα δυτικά πρότυπα.
Επίσης, δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίζουμε όλο και περισσότερο τις αδικίες των φύλων σε μικρότερη ηλικία, για παράδειγμα!
➜ Κατανόηση των αδικιών. Το δημιουργία κινημάτων όπως το #BlackLivesMatter και το #MeToo στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει αυξήσει την ευαισθητοποίηση για θέματα ρατσισμού μεταξύ ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς
➜ Παγκόσμια κουζίνα/γαστρονομία: Με τα κανάλια YouTube που είναι αφιερωμένα στη μαγειρική και τους λογαριασμούς των καλοφαγάδων στο Instagram, οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε μια ποικιλία από κουζίνες από όλο τον κόσμο, που μπορούν να αλλάξουν την αντίληψή τους για τους πολιτισμούς μέσω των παραδοσιακών πιάτων τους.
Τα κοινωνικά δίκτυα είναι επίσης ένα μέρος για κοινή χρήση!
Η δημοτικότητα των μη δυτικών ειδών μουσικής όπως η K-pop σε πλατφόρμες όπως το Spotify και το YouTube έχει εισαγάγει το παγκόσμιο κοινό σε νέες μορφές μουσικής και ερμηνείας, αλλάζοντας τις αντιλήψεις για το τι θεωρείται mainstream!
Τα MOOC προσφέρουν μαθήματα σε θέματα όπως η παγκόσμια ιστορία και η λογοτεχνία για να διδάξουν για πολιτισμούς που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν.
Εφαρμογές όπως το Duolingo συνδέουν μαθητές γλωσσών από όλο τον κόσμο, επιτρέποντάς τους όχι μόνο να μάθουν μια νέα γλώσσα, αλλά και να κατανοήσουν τις πολιτιστικές αποχρώσεις που σχετίζονται με αυτήν.
Τα ταξιδιωτικά ιστολόγια και τα vlog στο YouTube έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τους διαφορετικούς προορισμούς, προωθώντας μια βαθύτερη κατανόηση των τοπικών πολιτισμών και ενθαρρύνοντας πιο υπεύθυνο και συμμετοχικό τουρισμό.
Προκαλέστε τον εαυτό σας! Εισαγωγή στις Κοινωνικές Προκαταλήψεις στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης
ΠΟΡΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΤΕ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΑΡΑΠΕΡΑ
Τρία βασικά βιβλία που παρέχουν ποικίλες και σε βάθος προοπτικές σχετικά με τις προκλήσεις που τίθενται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πώς μπορούν να επηρεάσουν τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές σας.
- Bias Is All Around You: A Handbook for Inspecting Social Media & News Stories από τον Erik Bean, Ed. Sherry Wexler 4 Ιουλίου 2021 ( = προσφέρει μια εις βάθος ματιά στο πώς να διακρίνετε την παραπληροφόρηση και την προκατάληψη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις ειδήσεις)
- Antisocial Media: How Facebook Disconnects Us and Undermines Democracy από την Siva Vaidhyanathan, Ed. 15 Μάιος 2018 (= διερευνά πώς το Facebook έχει επηρεάσει τη δημοκρατία και την κοινωνική πόλωση)
- Misinformation, Disinformation, and Online Propaganda in “Social Media and Democracy”, Ed. Cambridge University Press Αύγουστος 2020 (= αναλύει τη διάδοση της παραπληροφόρησης στις κοινωνικές πλατφόρμεs)
Με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι απόψεις και οι γνώμες που διατυπώνονται εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών και δεν αντιπροσωπεύουν κατ’ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (EACEA). Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο EACEA δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις εκφραζόμενες απόψεις.Αριθμός Σχεδίου: 2022-2-IE01-KA220-YOU-000099163